Dat een bedrijf op de vingers wordt getikt omdat het consumenten met misleidende advertenties op het verkeerde been heeft gezet vinden we normaal. Maar opmerkelijker wordt het als blijkt dat de Consumentenbond heeft meegewerkt aan zo’n misleiding.
Zowel tv-programma Kassa als de Consumentenbond hadden Dirk uitgeroepen tot de goedkoopste supermarkt van Nederland voor de dagelijkse boodschappen, beweerde Dirk in reclamecampagnes op radio, televisie en in folders. Naar aanleiding daarvan boog de Reclame Code Commissie zich over een klacht dat dit misleidend was, omdat in de tests van Kassa en Consumentenbond alleen de prijzen van de eigen huismerken waren vergeleken en die van de A-merken buiten beschouwing waren gelaten. En als het om dagelijkse boodschappen gaat zijn dat niet alleen de goedkope huismerken, maar horen ook A-merken daar ook bij, was het argument. Dus de bewering dat Dirk zonder meer de goedkoopste supermarkt zou zijn ging te ver.
De Reclame Code Commissie was het daarmee eens. Door de consument essentiële informatie te onthouden was deze op het verkeerde been gezet en daarom was hier sprake van misleiding, luidde het oordeel.
Mede verantwoordelijk
Saillant detail is echter dat de Reclame Code Commissie met deze uitspraak de Consumentenbond op pijnlijke wijze op de vingers tikt omdat deze mede verantwoordelijk blijkt voor deze misleiding. Voorafgaand aan de reclamecampagne had Dirk namelijk de reclameteksten voorgelegd aan de bond en die was akkoord gegaan met de zinsnede “Dirk is de goedkoopste supermarkt voor de dagelijkse boodschappen”. Logisch dat Dirk dit als verweer aanvoerde bij de Reclame Code Commissie, maar die was daar niet van onder de indruk. Als je beweert de goedkoopste te zijn, moet je dat ook écht zijn. Zo niet, dan is er sprake van misleiding van de consument. En vooraf verkregen zegen van de Consumentenbond doet daar niets aan af.
Ai, dat is toch een pijnpuntje. Ruim 500.000 leden verwachten van hun bond dat die bedrijven die consumenten vals voorlichten eens goed de waarheid zegt. En dan is het toch wel ongelukkig als je merkt dat je eigen organisatie zich daar nu zelf schuldig aan maakt. Want hoe je het ook draait of keert: mede door de instemming van de Consumentenbond heeft Dirk een reclamecampagne gevoerd die volgens de Reclame Code Commissie misleidend is.
Speciale omstandigheden
In een reactie zegt de Consumentenbond dat “de onderhavige zinsnede is aan ons voorgelegd en in het licht van de op dat moment geldende omstandigheden goed bevonden”. Een wollige formulering die kennelijk het beeld wil oproepen dat er op dat moment Speciale Omstandigheden golden. Net zoals in verlegenheid gebrachte politici vaak als verweer “ja, met de kennis van nu….” aanvoeren. Niets geen speciale omstandigheden en met de kennis van toen had je gewoon beter moeten weten, maakt het oordeel van de Reclame Code Commissie duidelijk.
Soms is het beter stil te zitten als je wordt geschoren, maar de Consumentenbond kent die schroom niet en gaat onverdroten nog een stapje verder door tevens te laten weten dat “reclame-uitingen geheel voor rekening én verantwoording van de supermarkten zelf komen”. Ik wil niet aan haarkloverij doen, maar als je net hebt meegewerkt aan een zinsnede die niet door de beugel kan, dan doet dit toch wel erg aan afschuiven denken. En om het beeld van ‘geen schuld’ te completeren zegt de Consumentenbond bovendien dat zij niet alle reclame-uitingen kan controleren, maar dat dit een taak is voor de Reclame Code Commissie.
Verrassend standpunt
Dat is toch een verrassend standpunt, want de Reclame Code Commissie heeft die taak namelijk niet. Zij behandelt alleen door het publiek ingediende klachten over reclame-uitingen. Weet de Consumentenbond dit? Natuurlijk weet die dat, we hoeven elkaar geen mietje te noemen. Tsja, met die kennis van nu is het dan toch niet teveel gevraagd reclame-uitingen waaraan je meewerkt vooraf eerst zelf te toetsen in plaats van te zeggen dat dit een taak is van Jan Publiek (m.a.w. je leden) en de Reclame Code Commissie? Want daar komt het toch wel op neer.
Dirk ging officieel over de schreef met de bewering dat de Consumentenbond Dirk had uitgeroepen tot de goedkoopste supermarkt van Nederland, maar hoe verwijtbaar is dat als de Consumentenbond vooraf zelf heeft ingestemd met die reclametekst? Als de hand ergens eens diep in de eigen boezem moet worden gestoken is het wel bij de consumentenorganisatie.
Aanvulling op 16 september 2019
Tegen de uitspraak van de Reclame Code Commissie is Dirk in beroep gegaan bij het College van Beroep van de Stichting Reclame Code, maar deze onderschreef de oorspronkelijke uitspraak.
Uitspraken van zowel de Reclame Code Commissie als het College van Beroep zijn slechts een aanbeveling. Naleving kan dus niet worden afgedwongen, maar gewoonlijk respecteren bedrijven de uitspraken. Dirk tot nu toe niet, want nog steeds wordt er reclame gemaakt met de kreet dat men écht de allergoedkoopste is voor de dagelijkse boodschappen. Dat is niet alleen onjuist, maar ook nog eens in tegenspraak met het laatste prijspeilonderzoek van de Consumentenbond (Consumentengids september) waaruit blijkt dat Dirk zowel bij de A-merken als de huismerken zeker niet de goedkoopste is.
» Alle Berichten, Consument » Consumentenbond en Dirk in de fout:...
« Consumentenprogramma Meldpunt wil geld van tipgevers Collectief energie inkopen via Consumentenbond en Vereniging Eigen Huis onvoordelig »
