Nederland heeft verschillende toezichthouders, zoals de Autoriteit Consument en Markt. Maar als gewone consument hoef je daar weinig van te verwachten, zo bleek vorige week tijdens de uitzending van het consumentenprogramma Kassa.
Kassa toonde aan dat telefonische verkopers van energiemaatschappijen consumenten tijdens een telefoongesprek op slinkse wijze contracten aansmeren. Maar dergelijke energiecontracten zijn vaak niet rechtsgeldig, zo zei woordvoerder Jeroen Nugteren van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) in de uitzending van Kassa. Dat klinkt ferm en fier. Ontnuchterend was daarom te moeten horen dat de ACM al geruime tijd wist dat consumenten slachtoffer werden van zulke praktijken, maar daar vervolgens niet tegen optrad. Dat bleek toen de Kassa-interviewer enigszins doorvroeg. Ja, men was in gesprek met de branche. Hoe lang al? Enkele maanden. En ondertussen konden de energieleveranciers nog steeds zulke contracten verkopen? Ja, dat klopte.
Ik ben geen groot ziener, maar voel wel aan dat de betrokken consumenten zich niet alleen bedrogen zullen voelen door de telefonische verkopers, maar ook door de ACM. Want waarom treed je er niet tegen op als je weet dat mensen de dupe worden van deze praktijken? Dat zout wordt nog eens extra in de wond gewreven omdat woordvoerder Nugteren verschillende keren benadrukte dat de ACM wel wat zou kunnen doen. “Het opleggen van een last onder dwangsom of boete” was zijn favoriete term die drie keer langs kwam. “Nou, doe dat dan”, hoor je de benadeelde consumenten denken. Maar nee. De praktijken die niet door de beugel kunnen worden niet afgestraft, maar alleen besproken. Dat betekent dat de ACM er in feite voor heeft gekozen dat slinkse telefonische verkopers ondertussen nog steeds slachtoffers mogen maken.
De NVWA ook
De ACM is niet de enige toezichthouder die de consument in de kou laat staan. Vorig jaar was de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) eveneens te gast bij Kassa. Dit vanwege een reportage over tandbleekproducten die schadelijk waren voor de gezondheid. Wist de Voedsel- en Warenautoriteit dat daarvan? Ja, deze misstand was de toezichthouder bekend, maar men ondernam op eigen initiatief geen actie door daar tegenop te treden. Waarom niet? Omdat het beleid is dat dit alleen gebeurt als de consument eerst zelf daar een klacht indient, luidde het verbazingwekkende antwoord. En er waren geen consumenten die hadden geklaagd dus helaas pindakaas.
Dat een consument niet zelf klaagt bij de NVWA als die instantie zelf al ziet dat er verboden onveilige producten worden verkocht kan ik me wel voorstellen. Je bent toezichthouder of niet en een consument is dat juist niet. Maar als het om een onveilig product gaat legt de NVWA de verantwoordelijkheid dus gewoon bij de consument die eerst maar eens een klacht moet indienen. Is het redelijk zoiets te verwachten van een consument? Natuurlijk niet. Die denkt juist dat de NVWA voor dat werk wordt betaald, wat natuurlijk ook zo is. Bovendien staat er duidelijk op de website van deze toezichthouder “Onveilige producten laat de NVWA door producenten, importeurs of winkeliers uit de handel halen”.
Cookiewall mag niet, maar blijft gewoon bestaan
Toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens liet enige tijd terug weten dat een zogenaamde cookiewall onrechtmatig is. Een cookiewall belemmert een vrije toegang tot de website omdat de bezoeker eerst ‘ja’ moet zeggen of diverse keuzes moet maken. Er waren daar veel klachten over, zoals over de hier afgebeelde van Buienrader.nl. Maar ja, zeggen dat iets niet mag is één, maar er vervolgens voor zorgen dat het ook niet meer gebeurt duidelijk iets anders. Want hoewel het technisch bezien een fluitje van een cent is om een cookiewall te verwijderen, is er in feite nog niet één verdwenen.
Het zijn drie voorbeelden die duidelijk maken dat de consument weinig opschiet met zulke overheidsinstanties. Want wie toegeeft dat hij op de hoogte is van misstanden, maar die vervolgens bewust laat voortduren, faalt als toezichthouder.
(De afbeelding bovenaan dit artikel is afkomstig van de omslag van het boekje “Wat veroorzaakt overheidsfalen?” dat vorig jaar in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties verscheen)
» Alle Berichten » Overheid faalt als toezichthouder
« Ook ANBO lokt leden met niet te boeken reis Consumentenprogramma Meldpunt wil geld van tipgevers »
